Ari dira, apurka-apurka, gidoigileak euren burua ezagutarazten: David Simon, Aaron Sorkin, Lena Dunhan, Charlie Kaufman... jada ez dira ekoizleen esanetara lan egiten duten artisauak, kontagintza irauli duten egileak baizik. Elkarren oso ezberdinak izanagatik, denek konpartitzen dute zerbait: arriskuak hartzen dituzte, traizio egiten diote gidoiaren esku-liburu ortodoxoari eta euren istorioak kontrolatzen dituzte. Spike Jonze, Being John Malkovich eta Adaptation filmekin harritu gintuen zuzendariak, jatorrizko gidoirik onenaren saria jaso du aurten Her filmari esker. Aurrekoak baino gozoago den komedia ekarri digu oraingoan: bere sistema eragilearen ahotsarekin maitemintzen da Joaquin Phoenixen pertsonaia.  Ez zaigu batere zientzia fikziozko egiten, protagonistak eskuko telefonoaren bidez mundua liseritzen duen gizartea geurea baita eta ez etorkizunekoa.... Read more

BAT. Coca-cola eta tabakoa ei ziren bere erregaiak, baina zin egingo nuke orduko hartan ardoa zela, ardoz betetzen ziotela kopa ETB2ko programa hartan egin zioten elkarrizketan, aurkezle izutuaren kontraplanoa baliatzen zutela kopa hura behin eta berriro betetzeko, trago bakarrean hustu orduko –horra mirakulua– berriro ere beterik agertzen baitzen. Duela urte asko izan zen hori, ez dut Youtuben topatu eta ezta nahieran ere. Baina nire VHS memorian iltzatuta daukat. Ia ziur ETB2ko gaueko magazine batean izan zela, literatura ez baizik eta freak jendea saritzen duten programak bai baitzeuden orduan ere. Aurkezleak opari bat ekarri zion Leopoldo Maria Panerori –libreta bat edo halakoren bat– eta honek mespretxuz baztertu zuen, batere estimaziorik gabe. Hurrengo planoan aurkezle zurbilak listua irentsi zuen. Eta hurrengoan Panerok kopa hustu. Ematen zizkion... Read more

Los muertos indóciles saiakera gomendagarrian (Tusquets, 2013) atal bat eskaintzen dio Cristina Rivera Garza idazle mexikarrak Twitter-i. Oulipo taldea eta haien esperimentuak aipatzen ditu, 140 karaktereko muga gutiziatsu hori Perec edo Queneau bezalako idazle frantsesek euren buruari ezartzen zizkioten arauekin parekatuz. Eragozpen edo traba batekin idatzitako testu batek eragozpen edo traba hori deskribatu egiten duela ezinbestean, alegia.

Bere laburtasunagatik haikuekin eta aforismoekin konparatu duten arren, oso bitarteko ezberdina da Twitter: txioa denbora errealean sortzen da. “Ez dago denborarik idazketarik gabe” ondorioztatzen du Rivera Garzak twit edo txioak arretaz aztertu ondoren. Idazketaren bidez josten dela denbora, alegia, gaur inoiz baino gehiago. “Txio bat eta aforismo bat antzekoak izan daitezke testuingururik gabe irakurtzen baditugu. Bietan labur... Read more