Alfabeto bat boxeorako

24 de Mayo 2018

Duela sei urte, post-it bat itsatsi zuen bere ordenagailuan idazketarekin borrokan segitzeak gehiago merezi ez zuela bere buruari gogorarazi eta idazten segitzeko tentazioari eusteko. Brahms entzun eta historia liburuak irakurtzen ei zituen geroztik. Aurreko berrogeita hamar urteetan, ordea, dena eman zion literaturari: “Nire burua defendatzeko, alfabeto bat eman zidaten pistolaren ordez”. 

Animalia literariorik izan bada AEBetan, Roth izan da hura. Orain, umezurtz geratu gara. I Married a Communist (1998) zoragarrian, literatura ñabardurak sortzeko makina zela defendatu zuen, politikarekin zeukan talka ezin hobeto azalduz: “Politika da orokortzailerik handiena. Literatura da ñabarduragile handiena. (...) Politikarien begietara, literatura dekadentea da, biguna, alferrikakoa, aspergarria, egoskorra, gatzgabea, zentzurik ez daukan zerbait; egiaz,... Leer más

4 3 2 1

09 de Septiembre 2017

Idazle askorekin gertatzen da: iristen da sasoi bat munduaren laginak paper gainean jasotzeari gutxi iritzita, garai oso bat, belaunaldi bat edo giza izatearen esentzia bera konplexutasun ororekin jaso nahi izaten dutena; bizi puskak aski ez eta, bizitza osoaren epifania lerro artera ekarri. Eskertzen da anbizioa. Emaitzaz haratago, osotasun besarka ezin hori besarkatzen saiatzea bera da interesgarria, ikustea nola egiten dion aurre bakoitzak besarkada ezinezko horri, zer sartzen duen zakuan eta zer kanpoan utzi –dena jaso nahi duena hankamotz geratzen baita beti; miresmena eta errukia, biak sorrarazten dizkigu tarteka–. Halakoxea da Paul Austerren azken eleberria. Ia mila orrialdetan barrena, pertsonaia beraren (Ferguson) lau avatar ezberdinen bilakaera aletuko zaigu, euren haurtzaro, nerabezaro eta lehen gaztaroa kontatuz, 1947-1970 urteen bitartean, AEBen historia astindu... Leer más

Don´t innovate, imitate!

26 de Agosto 2017

Gorka Urbizu Berri Txarrak taldeko kantariak aspaldi adierazi zuen musikaren banalizazioarekiko kezka, bai eta gure artean hedatu den “karaoke kulturarekin” oso kritiko azaldu ere. Nortasuna behera ote dator imitazioaren mesede? Imitazioa da larriena, ala imitagarri diren horien homologazioa nola egiten den eta nondik datorren? Zeren eta noren klon nahi gaituzten ikusita, pentsa lezake inork hautu hori inozentea denik? Gorka Juliori ere Urbizuren ildo bereko hausnarketak irakurri dizkiogu berriki artikulu batean. Bere ondorioa: “Musika –eta beste kultura adierazpideak– sentitzeko, bizitzeko eta sormenean laguntzeko plan kolektibo bat urgentea da”.

Imitazioa premiazkoa da, baiki. Eduardo Mendoza idazleak ere halaxe zioen bere antzezlanen argitalpenaren harira, duela gutxi. Artean gazte eta berdea zela, Samuel Becketten Godoten zain eszenaratu nahi izan... Leer más

Ehun hitz

02 de Diciembre 2016

Ukaezina da azken berrogei urteotan euskarak aurrera egin duela. Hutsuneak hutsune, asko lagundu dute horretan hezkuntzak, euskarazko komunikabideek, argitaletxeek, euskaltegiek, eta abarrek. Kulturari eta hizkuntzari lotutako egitura klandestino, ahul eta boluntaristak zirenak egonkortu egin dira (txiki eta hauskor izaten jarraitzen duten arren, ez gaitezen engaina) eta geure belaunaldiak, gutxi-asko, euskaraz bizi ahal izan du, gurasoen nekerik gabe. Bai, ala? Bai eta ez. Debekatuta zegoen garaian bere zituen abangoardiaren igurtzia eta erresistentziaren xarma galdu ditu euskarak. Klik bakarrean oka egiteko adina kantu eskura ditzakeen gazte bati zaila da Iparraldera joan eta Mikel Laboaren disko bat estraperloan ekartzen zuenaren poza azaltzea. Cool hitza existitzen ez zen garaian zen cool euskara. Hilzoriko, egia, baina cool... Kasu, Unai Iturriagak Jakin aldizkarako egin zuen... Leer más